80. (2023) Pan Jowialski

Jubileusz 60-lecia!

Premiera!

PAN JOWIALSKI

ALeksander hr. FREDRO

Polski Teatr w Wilnie

A. Fredro, "Ponas Jovialskis", Vilniaus lenkų teatras, spektaklis lenkų kalba

Polski Teatr w Wilnie z okazji jubileuszu 60-lecia zaprasza na premierę przedstawienia Aleksandra hr. Fredry „Pan Jowialski” w reżyserii Inki Dowlasz (Kraków), która odbędzie się 19 listopada o godz. 16:00 w Teatrze na Pohulance (Teatr Stary w Wilnie).

adaptacja i reżyseria
Inka Dowlasz

współpraca reżyserska
Irena Litwinowicz

scenografia
Rafał Piesliak

muzyka
Mariusz Czarnecki

efekty dźwiękowe
Andrzej Kaczmarczyk

wykorzystano fragmenty utworów Stanisława Moniuszki

choreografia
Tatiana Siedunowa

W Zapiskach starucha Aleksander Fredro powiedział: „Komedia wyłącznie tendencyjna niczego nie nauczy, nikogo nie poprawi, więcej w niej zawsze złości niż prawdy”. Trzeba więc zostawić na boku, prostackie w gruncie rzeczy, podejście, że musimy głównie śmiać się, krytykować, wytykać cokolwiek. Należy wsłuchać się uważnie w literę tekstu, w szerszy kontekst historyczny oraz uwzględnić to, że widz lubi wyjść z teatru podniesiony na duchu.

Pan Jowialski miał prapremierę w roku 1832 w dobie przelewu krwi Powstańców Listopadowych. A tu – proszę, komedyjka. Mamy w kulturze podobne wzorce: Hamlet udawał głupka, w jakimś sensie Sokrates, bliżej naszej epoki – Witkacy. Takich ludzi nie traktuje się serio, nie szpieguje ich poczynań, nie podejrzewa o ukryte zamiary. Polski na mapie już nie ma, ale Polacy… istnieją. Potężne siły zaborców ośmieszają metodycznie wszystko, co polskie, szlacheckie, zacierają język, wydzierają religię, szaleje cenzura. I oto w pewnym galicyjskim dworze, nieco ćwiknięty szlachcic Pan Jowialski uprawia osobliwy terror – terror dobrego humoru. Lubuje się on w poezji, inscenizacjach, moralnych pouczeniach. Rozumiemy to tak, że w obliczu niemożliwego działania militarnego, wyraża on swoją postawą: ratujmy język, bogatą i barwną polszczyznę, ratujmy kulturę, ratujmy nasze wartości. Potyczki i kwasy w rodzinie okazują się skutkiem ciosów, które nieuchronnie musiały dotknąć i rujnować psychikę mieszkańców ziemi targanej wojnami, pożarami, utratą ojczyzny. Taka była epoka Fredry.

A jego komedie rządzą się – wciąż jeszcze nie do końca odkrytymi – prawami…

Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023

Patronat honorowyZwiązku Szlachty Polskiej